Çocuk sahibi olmak oldukça ciddi bir iştir ve gebelik tasarlanmalıdır. Sağlıklı bir çocuk sahibi olurken şanssızlığı en aza indirgemek için profesyonel bir ekip çalışması gereklidir.
Anne, baba, kadın-doğum hekimi, psikolog, kitaplar, çevre faktörü vs. gibi bir çok faktör bu ekibin içinde yer alır. Bilgi çağını yaşadiğımız bu dönemde deneme yanılma yoluyla değil olabildiğince kesin sonuçlara bakarak karar vermelidir.
Gebelikten Önce Anne Adaylarına Önerilecek Tibbi Yaklaşım:
Genel sağlık muayenesi Diş bakımı ve tedavisi Hastalığı geçirmemişse kızamıkçık aşısı Ailede kalıtsal bir hastalık varsa genetik danışmanlık Uzun süren sistemik hastalıklarda uzmanına danışma (kalp, asthma, diabet, hipertansiyon vb.) İş koşullarının hazırlanması Sigara ve alkolün bırakılması Gebelikle ilgili tıbbi bilgilendirme Folik asit desteği Psikolojik hazırlık Gebelik kadın sağlığını derinden etkiler. Bu yüzden gebelik vesilesiyle genel sağlık kontrolü olmanız uygun ve dogrudur.
Gebelikte Yapılacaklar Hemen başlangıcında gebeliği tanımlamak ve gebelik haftasının bilinmesi gereklidir. Bu tarihin belirlenmesi ileride yol gösterici olacak ve gereksiz girişimleri engelleyecektir. Ayrica erken gebelikte bazı bulaşıcı hastalık (sarılık, kızamıkçık, toksoplazma vs) antikor ve antigenlerine bakarak sakatlık ve çocuğa bulaşma açısından önlemler (aşı tedavisi) alınabilir.
Kan grubu, kan sayımı, idrar tahlili mutlaka yapılmalıdır. Gebelik bulantı ve kusmaları yoksa gebelik öncesi başlanan folik asit 12. Haftaya kadar devam edilirken, demir ve kalsiyum haplarına da başlanabilir.
12.haftada vaginal ultrason ile bebekte ense ödemi ve 16.haftada rahim ağzı kalınlığı ölçümü yapılmalıdır.
16-18 haftalar arası üçlü test ile down sendromu ve omurga açıklık varlığı arastırması yapılır.
20-22 haftalık gebelerde bir perinatolog tarafından sakatlık açısından ileri düzey ultrasonografi yapılabilir. Kadin-doğum hekiminizin bebeğin sakatlıklarının hepsini bilmesi mümkün değildir.
Kan uyuşmazlıgı olan annelerde 28.haftada erken Rho-gam iğnesinin yapılması bebeğin etkilenmesini azaltacaktır.
24-28 haftalarda açlık kan şekeri ve 50 gr şeker yükleme testi mutlaka yapılarak, gebeliğin oluşturduğu geçici şeker hastalığı aranmalı ve tedavisi yapılmalıdır.
Rizikolu gebelerde (hipertansiyon, diyabet, ağır kansızlık, kan uyuşmazlığı, sezaryenle doğum yapanlar vb.) 32 haftadan itibaren NST (çocuk kalp atışları grafisi) ile takip edilmeye baslanmalıdır.Böylece anne karnındaki bebeğin sıkıntıya girmesi erken olarak tespit edilip önlemler alınabilir. Her kontrolde idrar tetkiki istenerek albümin ve iltihap varlığı araştırılır. 36.haftada HbsAg-sarılık-testi yapılır. Annede test (+) ise etrafındaki kişiler araştırılır ve gerekli olursa onlara aşı yapılır. Doğan bebeğe serum ve aşı başlanır. 0-1-6 aylarda 3 kez aşısı yapılan çocuğun bulasşıcı sarılığa karşı aşılanıp aşılanmadığının kontrolü yaptırılır. Tüm bu önlemler gebelerin çok küçük bir bölümünde ortaya çıkmasi muhtemel hastalıkları tespit etmek için alınmaktadır. Gebelerin büyük çoğunluğu (%97) sağlıklı bebekler doğurmaktadır. Ancak işin şansa bırakılacak bir yönü yoktur. Çünkü bir tek sakat veya sağlıksız bebek tüm ailede büyük sosyal, ekonomik, ruhsal ve bedensel rahatsızlıklara neden olabilir. Tüm bu önlemler riski sıfıra indirgemez ama en aza çekerler. Bu her insanın, annenin, babanın ve çocuğun hakkıdır. Bebeğinizle birlikte mutlu bir yaşantı diliyoruz.
Gebelik Takip Protokolü
Haftalar
Yapılacak Tetkikler
2-6
Son adet tarihinin doğrulanması, indirekt coombs, TORCH Hbsag, tam kan sayımı, Ailenin bilgilendirilmesi, folik asit verilmesi
12
Vaginal ultrason ile ense ödeminin aranması,, kalsiyum, demir veya multivitamin verilmesi
16-18
Üçlü testin yapılması, ultrason
20-22
Amniosentez, 2.düzey ultrasonografi
24-26
Diyabet ve hipertansiyon aranması, 50 gr şeker yükleme testi,gerekirse 100 gr OGGT yapılması
28-30
İndirekt cooms testi,Rho-gam, tetanoz aşısı
32
Yüksek riskli gebelerde NST takipleri
37
Kontrol NST
38
Kontrol NST
39
Daha önceki doğum sezaryen ile olmuşsa sezaryen tarihinin belirlenmesi
40
Doğum gerçekleşmemişse NST takipleri yapılır, testin durumuna göre belirli aralıklarla tekrarlanır
İlk Muayene Formu (Örnek)
Gebe Kan Grubu
Eş Kan Grubu
Eş ile Akrabalık
SAT
MDT
Özgeçmiş
Soygeçmiş
Risk Faktörü
Rh uyuşmazlığı
Gebelik Öncesi kilo
Boy
BMI
VDRL
Toxoplazma
Rubella
HbsAg
50 gr GYT
Üçlü Test
2. Düzey Ultrasonografi
Kontrol Formu(Örnek)
Tarih
Gebelik Haftası
Ultrason Yaşı
Ultrason Özellikleri
TA
Kilo
Hb
Htc
Trombosit
İdrar Tahlili
Klinik Teşhis
Takip Önerileri
Çocuk sahibi olmak oldukça ciddi bir iştir ve gebelik tasarlanmalıdır.
