Kısırlık araştırmaları klasik olarak erkekte spermiogram ( erkek dölleme hücrelerinin sayı ve kalitesinin araştırılması) ile başlar. Kadınlarda yapılan tetkikler jinekolojik muayene ve ultrasonografiyi takiben adetinin 3. günü (FSH, LH, PROLAKTİN, TSH ve E2 vb) bazı hormon değerlerinin ölçülmesidir. Bazal hormon profili denilen bu ölçümle kadının yumurtalıklarının kapasitesi hakkında bir bilgi edinilir. Ölçülen hormon yakınmalara göre farklı ve fazla sayıda olabilir (testosteron, T3, T4, kortizol, DHEA-S vb). Sonra rahmin içinin şeklini ve tüplerin açıklığını görmek için (histerosalpingografi,HSG) rahim ve tüp filmi çekilir. Film çekilirken boyayan madde tüplerde geçerken oluşan basınçla bazı tıkaçlar ve hafif yapışıklık ve tıkanmalar açılabildiğinden, tüp filminden hemen sonra kendiliğinden gebelik oluşması çok da nadir değildir.
Histerosalpingografide tüplerde tıkanma ve ciddi anormallikler varsa beklemeden endoskopiye geçilebilir. Uygun vakalarda yapışıklıkların ayrılması, tıkalıysa tüplerin açılması, PCOS’da yumurtalıkların (elektrokoter veya laser ile) yakılarak delinmesi (drilling), endometriozis odaklarının yakılması işlemleri yine laparoskopi sırasında yapılabilir. Tüplerinde ciddi hasar veya tıkanıklık olanlarda in vitro fertilizasyon (tüp bebek) önerilebilir.
Diğer testlerle laporoskopi bulguları birleştirilince çiftlerin çoğunda gebe kalmalarını önleyen tedavi edilebilir bir neden bulunur. Gerektiğinde kadın hastalıkları uzmanı ve ürolog çifti birlikte değerlendirerek bir tedavi planı hazırlamalıdırlar. Ancak geride hiçbir hastalığın bulunmadığı halde gebelik elde edilemeyen çiftler kalacaktır.
Sebebi bilinmiyen kısırlık dediğimiz çiftler hastaların %10-15’ini oluşturur ve bunlarda öncelikle inseminasyon (aşılama) denenmektedir. İnseminasyon yapılacak hastalarda; günümüz koşullarında tetkikleri tamamlandıktan sonra 3 ay ilaçlarla (CC+HCG+IUI) yumurtlama sağlanarak doğal yollarla gebelik oluşması beklenmekte, sonraki 3 ay ise yumurtlamanın uyarılmasını takiben (super ovulasyon+IUI) aşılama denenmektedir. Yine gebelik elde edilemezse hastaya yardımla üreme teknikleri önerilmelidir.
Kısırlık araştırmaları klasik olarak erkekte spermiogram ( erkek dölleme hücrelerinin sayı ve kalitesinin araştırılması) ile başlar.
