IUI NEDİR? IUI, erkekten alınan sperm hücrelerinin kadının yumurtlama döneminde rahim içine verilmesi işlemidir. Bazı çiftler sperm hücrelerinin rahim yoluyla tüplere geçerek yumurta hücresini döllemesinde problem yaşayabilir. Bu durumda IUI tedavi seçenekleri arasındadır.
IUI KİMLERE UYGULANIR? • Erkekte sperm sayı ve hareketliliğinin yetersiz olduğu vakalar • Ereksiyon (Penisin sertleşmesi) bozuklukları • Retrogad ejekülasyon (Boşalmanın penis ağzı yerine, zıt yönde idrar kesesi içine olması) • Kadında sperm hücrelerinin yıkımına sebep olan antikorların varlığı • Orta seviyede endometriosis • Sebebi açıklanamayan kısırlık vakalarında
IUI uygulanabilmesi için, tüplerden en az birinin açık olması gereklidir. Yine sperm hücrelerinin, sayı, hareket ve morfolojisinin (normal görünümlü sperm yüzdesi) aşılama yapılabilecek sınırlarda olması şarttır.
IUI İÇİN HAZIRLIK DÖNEMİ IUI için hazırlık döneminde yumurtalıkların uyarılması için dışardan ilaç verilir. Bu ilaçlarla hedef yumurtalıkta sağlıklı bir şekilde follikül (İçinde yumurta hücresini bulunduran yapı) gelişimini sağlamaktır.
YUMURTA GELİŞİMİ NASIL TAKİP EDİLİR? Yumurta gelişiminin takibi ultrasonografi ve hormon analizi ile yapılır. Ultrasonografide (USG) yumurta hücresinin boyutları takip edilir. Bu takip önemlidir. Çünkü follikül büyüklüğü 17 –18 mm. ye ulaştığında çatlamaya hazır hale gelmiştir. Hormon analizinde ise östrojen ve LH hormonlarının ölçümü yapılır. Östrojen hormonundaki artış sağlıklı bir follikül gelişimini gösterir. LH hormonu yumurtlama döneminde ani yükselme göstererek follikülün çatlamasını ve yumurta hücresinin serbestleşmesini sağlar. Serbestleşen yumurta hücresi tüplere geçer ve burada sperm hücresi tarafından döllenir. Tedavi sırasında LH hormonunun beklenmeyen bir yükselişi follikülün erken çatlamasına ve aşılama işleminin yapılamamasına neden olabilir. Bu nedenle hormon ve USG ölçümleri takipte önem taşır.
TAKİP SIKLIĞI İlaçların kullanılmasına adetin 3-5. günleri başlanır. 8-9. günler ilk USG ve hormon tahlili yapılarak doz ayarlaması yapılır. Bundan sonra genellikle gün aşırı takibe devam edilir.
YUMURTLAMA ZAMANI NASIL BELİRLENİR? USG de folikül büyüklüğü 18-20 mm ye ulaştığında dışardan iğne verilerek folikül çatlatılır. Bunun için hCG hormonu kullanılır. Bu hormon folikülün çatlamasını ve yumurta hücresinin serbestleşmesini sağlar.
• Birçok ağrı kesici yumurtlamayı olumsuz yönde etkileyeceğinden yumurtlama dönemine yakın zamanlarda çok gerekmedikçe kullanılmamalıdır. • Tedavi sürecinde cinsel hayatınıza devam edebilirsiniz. • Sürekli kullandığınız bir ilaç varsa tedavi başlangıcında lütfen doktorunuza bildiriniz. • Doktorunuzun bilgisi olmadan ilaç kullanmayınız. • Radyasyondan uzak durunuz. (Röntgen filmi çekilmesi vb.)
AŞILAMA ZAMANI NASIL BELİRLENİR? Follikül çatlatıldıktan 12 ve 34-36 saat sonra aşılama işlemi yapılır.
AŞILAMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Aşılama günü erkekten sperm numunesi alınır. Bu numune bir dizi işlemden geçirilerek, en hareketli ve yumurta hücresini dölleme şansı yüksek sperm hücreleri ayrılır. Kateter adını verdiğimiz plastik bir kanülle rahim içine girilerek bir şırınga yardımıyla bu kaliteli sperm hücreleri ramim içine verilir.
• Aşılama işlemi ağrısız ve anestezi gerektirmeyen bir işlemdir. • İşlem süresi ortalama 10-15 dakikadır. • İşlem tamamlandıktan hemen sonra kliniğimizden ayrılabilirsiniz. • İşlem sonrası cinsel hayatınızda kısıtlama söz konusu değildir. • Beklenmeyen bir vajinal kanamada doktorunuza haber veriniz.
TEDAVİNİN RİSKLERİ Çoğul gebelik: IUI işlemi için kullanılan ilaçlar yumurtalıklarda birden fazla follikül gelişimine neden olabileceğinden çoğul gebelik oranı artış gösterir. Hiperstimülasyon sendromu: Yumurtalıklar kullanılan ilaçlara aşırı cevap verebilir. Bu durumda, yumurtalıklarda büyüme ve bazen de şiddetli vakalarda karında su toplanması olabilir. Yumurtalıkların kullanılan ilaçlara cevap vermemesi: Çok sık olmamakla beraber kullanılan ilaçlara yumurtalıklar yetersiz cevap verebilir. Bu durumda o ay aşılama yapılamaz. Folikülün erken çatlaması: LH hormonunun beklenmeyen yükselişine bağlı olarak follikül çatlaması erken olabilir. Bu durumda aşılama yapılamayabilir.
BAŞARI ŞANSI Bu tedavinin başarı şansı % 10-15 arasında değişmektedir
IUI, erkekten alınan sperm hücrelerinin kadının yumurtlama döneminde rahim içine verilmesi işlemidir
